اگر آبي كه در آزمايشگاه استفاده مي‌شود، نا‌مرغوب و بي‌كيفيت باشد، اثرات نامطلوبي روي نتايج آزمايش‌ها خواهد داشت.

آیا می دانید آب خالص به چه روش هایی به‌ دست مي‌آيد؟

  • تقطير:

در اين روش بعد از اين كه آب را جوشاندند، بخارش را سرد می‌كنند. اگرچه آب به دست آمده در روش تقطير آهن، منیزیم و كلسیم و هم­چنین ارگانیسم‌ها را ندارد ولي دی‌اكسید كربن، كلر و آمونیاك كه ناخالصي‌هاي فرار هستند، از آن جدا نمی‌شوند. اين آب بعد از خالص‌سازي درجه II یا III است.

  • ديونيزه كردن:

در این روش از ستون‌هاي رزيني استفاده مي شود كه ذرات باردار منفي و مثبت در آن‌ها وجود دارد.  وقتي كه آب از بين اين ستون‌ها مي‌گذرد، این ذرات با یون‌هایي كه در آب هستند تركیب شده و در نتيجه آب دیونیزه به دست خواهد آمد. مواد آلی و آن سري از مواد كه يونيزه نمي شوند، در اين آب باقي خواهند ماند. اگر بخواهيم آب درجه І داشته باشيم، استفاده از فيلتر غشايي يا شاركول فعال مفيد است.

  • اسمز معكوس

در اين روش از يك غشاي نيمه تراوا استفاده مي شود (استات سلولز يك غشاي نيمه تراواست). اگر آبِ تحت فشار از آن عبور كند، حدود 90% مواد جامد محلول، 98% ناخالص‌های آلی و مواد غیر قابل حل و ارگانیسم‌های میكروبی از اين آب جدا خواهند شد. اما گازهای محلول از آب جدا نمي شوند و فقط ده درصد از ذرات یونیزه قابل جداسازي اند.

درجه‌بنـدی آب خالص طبق معیارهای CLSI را در جدول ببينيد.

همان طور که دیدید آب خالص سه درجه دارد موارد مصرف هر کدام در زیر آمده است:

  •  آب درجه І:

تهیه محلول‌های استاندارد، بافر، حل­ کردن سرم­ های كنترل و لیوفیلیزه، الكتروفورز، غربالگری سم ­شناسی و High Pressure Liquid Chromatography (HPLC)، عناصر کمیاب، کشت سلول

  • آب درجه II:

آزمایش‌های بیوشیمی، هماتولوژی، ایمنولوژی، میكروبیولوژی، سرولوژی

  • آب درجه III:

تجزیه ادرار و مدفوع، شست‌وشو و آب‌کشی وسایل شیشه­ ای، ساخت محیط کشت و بافت­ شناسی

روش نگه­داری انواع آب

  •  آب درجه یک را حداکثر دو تا سه ساعت پس از تهیه باید مصرف کنیم.
  • آب‌های درجه دو و سه را می‌توان در شیشه‌‌‌‌‌هایی از جنس بروسیلیكات یا ظروف پلی اتیلن نگه­داری كرد اما سریع باید مصرف شود تا از آلودگی میكروبی با میكروب‌های موجود در هوا جلوگیری شود. درب ظروف را باید محكم بست تا از جذب گازها جلوگیری شود.

آب مقطر حداكثر یك هفته در ظروف پلاستیكی یا شیشه‌ای نگه­داری می‌شود. آب دیونیزه برای تعیین مقدار الكترولیت‌ها مناسب‌تر است.

چگونگی کاربری 

برحسب روش تخلیص و نوع دستگاه متفاوت بوده و در کتابچه راهنمای هر دستگاه نیز موجود است.

کنترل کیفی

  • کنترل کیفی آب آزمایشگاه

تعیین هدایت با مقاومت الکتریکی: میزان هدایت یا مقاومت الکتریکی آب با استفاده از دستگاه کانداکتیویتی ­متر یا مقاومت ­سنج، اندازه­ گیری می ­شود. بعضی دستگاه­ های تخلیص آب، این وسایل را در مسیر خروجی خود دارند اما در بیش­تر موارد میزان هدایت یا مقاومت الکتریکی آب باید در فواصل هفتگی (یا برحسب نیاز در هر بار مصرف) اندازه­ گیری ­شود. استفاده از این روش حساسیت بالایی داشته و توصیه می­ گردد این روش در آزمایشگاه­ ها مورد استفاده قرار گیرد.

  • کنترل کیفی مواد آلی آب

با اضافه ­کردن چند قطره محلول پرمنگنات پتاسیم به آب خالص در صورتی‌ که پس از یک ساعت رنگ بنفش مایل به ارغوانی آن باقی بماند، نشان‌دهنده خلوص بالای آب و در غیر این­ صورت نشان­ دهنده مواد آلی زیاد است.

pH آب درجه I و II به علت عدم وجود یون غیرقابل اندازه ­گیری است.

روش‌های شیمیایی متعددی برای نشان­ دادن وجود املاح خاص در آب وجود دارد و می­ توانند مورد استفاده قرار گیرند.

  • نگه­داری رزین
  • رزین­ های کاتیونی را در محلول اسیدکلریدریک و رزین­ های آنیونی را در محلول سود احیا می­ کنند.
  • رزین تجهیزات دیونیزه­ کننده پس از مدت زمان مشخص و یا با بالا رفتن میزان هدایت الکتریکی آب باید احیا شوند.

ظرفیت رزین علاوه بر جنس آن به مقدار املاح موجود در آب شهر بستگی دارد. رزین حتما باید به صورت هفتگی با اندازه ­گیری هدایت الکتریکی آب تولیدی کنترل شود.

1 دیدگاه. ارسال دیدگاه جدید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.

فهرست